Categorie: Verhalen van een Amsterdams leven

Hij had haar ooit op de kleuterschool een kusje gegeven onder de glijbaan. Haar nu weer opgezocht via social media. Ze was niks veranderd, hij was het nooit vergeten.

Zo begint het verhaal van een kennis. Nadat ze eerst gevleid is en zelfs een beetje aan het seksteksten slaat, ontaardt het algauw in een onverkwikkelijke stalkingsgeschiedenis.

Onvervuld

Wat is er toch gebeurd met het onvervulde verlangen? Met het dromen-en-verder-niks? Iedereen is terug te vinden via Internet, en daar zijn de codes zoveel schaamtelozer dan in het echte leven. Ik raak er zelf ook van in de war af en toe. Op Facebook heb ik idioot veel ‘vrienden’. De meesten ken ik niet persoonlijk, sommigen leer ik kennen, soms zijn het fans van mijn boeken. Elke dag krijg ik zo’n vijftien nieuwe vriendschapsverzoeken, merendeels mannen. Die scan ik op wederzijdse vrienden, interesse in schrijven, kunst, boeken en of ze geen rare dingen over moslims zeggen (komt vaker voor dan je denkt).
Maar dan nog. Wat te doen met de best wel intieme berichtjes van mannen en een enkele vrouw die in je chat verschijnen? Stickers met knuffels, liefs en kusjes. Innige wensen voor een fijne dag, complimentjes op je foto’s. Ik geef nooit antwoord en als het te indiscreet is, ontvriend ik ze weer. Maar het kan niet anders of er moet een gigantisch dark web aan internetgegeil zijn. Een plek waar alle remmen los zijn, waar je elkaar binnen een paar uur kunt bespringen, met of zonder foto’s en video’s. Wat betekent dat voor de relaties van al die mensen in de echte wereld, waar ze ondertussen proberen de stugge dagelijksheid te trotseren? Ben ik ouderwets als ik denk dat dat schadelijk is?

Onvindbaar

Dus. Mijn eerste vriendje Simon uit groep 8. Die best wel cool was maar niet wist hoe je moest zoenen en later een keer mijn zus voor mij aanzag. Echt warme herinneringen aan die jongen met zijn sliertige haren. En af en toe best nieuwsgierig wat er van hem is geworden. Ik heb hem proberen terug te vinden op Internet, maar hij is een van de weinige onvindbaren daar.
En gelukkig maar!

(plaatje vanmorgen in mailbox gevonden van totale onbekende)

Dit is best gênant, ik voel me een soort kleuter,’  schrijf ik aan mijn zus en mijn vriendin.

We hebben de versterker aan de bar geschonken en onze boxen zijn opgeblazen tijdens een of ander feest. Dus zaten we al maanden zonder muziek in huis. Wat Ilco nu rigoureus heeft opgelost door een supersonische nieuwe installatie en ook iets dat Tidal heet en dat de beste, hipste, minst gecomprimeerde muziek levert. Alle liedjes van Aretha Franklin, alsof ze bij je in de kamer staat. De nieuwste funky nummers de hele tijd om je heen – keihard en zonder enige vervorming. Buiten Tidal kan je er ook mijn lievelingscd’s heel mooi op afspelen.

Melancholie

Maar ja, toen hadden we dus een heuse rattenvanger in de tuin. En toen begon mijn liedjesbrein heel hard en dwingend Achach rattenvanger te spelen. Hamelen, de tv-serie. Alle liedjes stonden gewoon op youtube, spuuglelijk geluid en met reclames tussendoor. En nu kan ik niet meer stoppen. Elke keer als ik achter mijn computer zit, zet ik ze stiekem aan, die liedjes, op repeat.
Mijn eerste herinneringen: Hamelen kijken. Beelden vergeten, maar de liedjes, de liedjes… Klein als ik was, viel ik al onherroepelijk en  ongeneeslijk voor de melancholie van de muziek en de lyrische, romantische taal. Harrie Geelen en Joop Stokkemans, soms denk ik wel eens dat ik door hen ben gaan schrijven. Nog steeds kippenvel en tranen bij Liefje liefje lach, Gejaagd door de wind, De meneer van het hooggerechtshof, Tijd vliegt…

Dus dat schrijf ik aan mijn zus en mijn vriendin. Dat die liedjes van Hamelen zo om me heen zijn, dat ze me optillen, omhelzen. Niks te Tidal als ik alleen ben. Ouwe kleutershit op de computer.
Waarop ze allebei onmiddellijk reageren. Dat ze nu ook de hele tijd die liedjes… Dat hoofdpijnen ervan verdwijnen, dat ze zo vrolijk worden, dat het zo goed is, nog steeds. Onnavolgbaar. Dus nu durf ik dit stukje wel te plaatsen.

‘Moesje,’ had ik gezegd, ‘er komt zo’n zeemanskoor, om 5 uur.’
Dus kwam ze om 12 uur al aangescharreld met haar rollator.

Het zomerterras van de herberg ging weer open, we vierden dat met een soort festival van leuke dingen die je in Noord kan doen. Alsof het een heerlijke zomerdag was.

In je eendje

Er was yoga in de serre en gesprekken over de zin van het leven. Voor de deur stond een eendje waar je vijf minuten lang zenmeditatie kon doen (‘zen in je eendje’), dan hielden ze briefjes voor de ramen en je kreeg ook een abrikoos. Er was een workshop groene smoothies maken, mama Kenya bakte ter plekke haar beroemde samosa’s, er waren singersongwriters bij het vuur en natuurlijk een barbecue. En dit alles in een typisch Hollands westenwindje en één hagelbui.
Natuurlijk had ik taarten gebakken en twintig liter soep gemaakt, maar op de dag zelf kon ik vooral rustig kijken of ons nieuwe systeem werkte: een buitenkeuken, die bediend wordt door de jongens en meiden van de bar. Dat ging goed, hoera.
Wat wel weer wennen was: het gebrek aan privacy. Het terras overspoelt op zulke dagen de woonkamer van ons toch al kleine huisje. Mensen in en uit, overal tassen en spullen en snoeren en laptops. De jongste dochter ging op een gegeven moment maar lekker rustig naar een vriendin toe.

Croissantjes

Mijn moeder had er ook moeite mee dat ze niet mijn enige gast was. ‘Die mensen eten taart.’ ‘Die is voor de bar, moes, om te verkopen. Wacht nou even wat er overblijft.’ ‘Ik zie croissantjes.’ ‘Dat zijn geen croissantjes, maar wil je een broodje?’ ‘Heb je gezouten roomboter? Dat vind ik zo lekker: zoute roomboter bij mijn croissantje.’ ‘Ik heb geen…’ En omdat de deur de hele tijd open en dicht ging bleef ze maar zeggen: ‘Ik heb het koud, heb je een een stola voor me? Een dekentje? Kan de verwarming niet hoger?’ ‘Nee moes, dan wordt het te heet in de serre.’ Waarop ze demonstratief haar jas, muts en handschoenen ging aantrekken.
Maar toen kwam eindelijk het zeemanskoor. Ze stonden prachtig op de grasheuvel en precies op dat moment brak de zon door de wolken. We plantten mijn moeder op een ereplek en daar zat ze, uit volle borst mee te zingen, haar handen wild heen en weer wuivend in de lucht. De Amsterdamse grachten, Het kleine cafe aan de haven. The drunken sailor. Iedereen keek naar haar, ze was de grootste fan. En ze kende alle teksten, woord voor woord voor woord.

‘Mama, je bent laatst met Chaia naar moderne dans geweest, ik wil ook met je uit.’
‘Leuk. Waarheen?’
‘Naar Grease in de Rai.’

Ik hield het nog even af. Even. Toen dacht ik: wat een ontzettend lieve uitnodiging van mijn jongste dochter. Wanneer doen wij ooit iets samen, met zijn tweetjes?

Chocolate porn

Ik kwam uit de keuken rennen want de herberg gaat weer open. ‘Hou je dat aan?’ vroeg ze. ‘Er zitten meelvlekken op je broek.’ Zelfs had ze bij wijze van grote uitzondering een jurkje aangetrokken, zag ik. Ik snelde naar boven en pakte een mooie jurk uit mijn kast.
We gingen voor het hele verhaal. Dus eerst eten in een eetcafeetje tegenover de Rai. Aan de bar, biefstuk. Om ons heen zaten allemaal moeder met dochters. Die moeders leken allemaal op Olivia Newton John in oude verwassen versies van zichzelf. Soms waren er vaders bij. Die leken voor geen meter op John Travolta.
Vanaf onze barkrukken keken wij superieur op ze neer. Dunya had iets op haar telefoon wat ik alleen maar kan omschrijven als ‘chocolate porn’: eindeloze beelden van mensen die taartjes aansneden waar chocola uit stroomde. Ik had een paar wijntjes op, we konden niet ophouden met kijken terwijl we onze biefstukken aten. Ze liet me ook lieve foto’s zien van haar en haar vriendje. De barman zei: ‘Jullie hebben echt een leuk moederdochteruitje.’

Verplettterend

Het licht, de kleuren, de materialen, alles van het Rai Theater doet zijn best de magie van theater om zeep te helpen. Om ons heen zag ik nu ook mensen zonder kinderen. Groepjes oma’s. Of jonge stellen die feestelijk een avondje uit gingen.
De voorstelling duurde lang en was bij vlagen verpletterend lelijk vertaald. Dunya at popcorn en snoep, alsof ze niet net nog die dame blanche…. Een dame blanche! Zo was het, de voorstelling. Iets van vroeger, je denkt dat het niet meer bestaat, het heeft sowieso teveel calorieen. Het was Dunya’s eerste dame blanche, haar ogen sperden open toen hij voor haar werd neergezet op die bar. In plaats van de voorstelling keek ik veel naar haar. Hoe kom ik aan zo’n beeldschoon kind, elke dag lijkt ze wel mooier te worden. En liever. In de metro terug was ze doodmoe en verkleumd van het wachten, maar toch stond ze zomaar uit zichzelf op voor een oudere dame. Mijn kind.
Zachtjes zong ik You’re the one that I want. En ik probeerde zelfs: Voor jou wil ik gaan, kom op je kan het. Oe oe oe. Schatje.

‘Spoedboeking in de suite.’ Als zo’n berichtje binnenkomt gaan er hier meteen allemaal radertjes draaien.

We klappen de tafel uit tot bed, maken het op, handdoeken en badjassen in de badkamer, flesjes in de minibar. En ik gooi een taartje in de oven voor het ontbijt. Want een overnachting in de suite betekent een uitgebreid ontbijt op bed de dag erna, twee volle trays.

Verzoeningen

‘Verzoenkamer vanmiddag. Regel jij de broodjes?’ Ook dat gebeurt vaak. Bed veranderen in tafel, kannen koffie en thee erop. Zo blij als de slaapgasten aan komen huppelen, zo zwaar sloffen de voeten van degenen die zich moeten verzoenen. Laatst hadden we nog een feestelijke beëindiging van een ambtelijk conflict en moest er gauw wijn aangerukt worden om het te vieren. Vaak lukt het niet en zeker niet meteen, vooral als het iets heel persoonlijks betreft. ‘Had je geen last van het geschreeuw?’ Nee, mijn eigen huisje ligt dan wel naast de glazen serre waar het allemaal gebeurt maar de isolatie is perfect. ’Het Mandelahuisje, voor al uw huwelijken en echtscheidingen,’  hoorde ik mezelf laatst wrang grappen.
Want ja nog even en het is weer volop trouwtijd. Ik heb ze al zien langskomen, de bruidsparen in spe. Sommigen willen het klein houden, anderen iets groter, een beetje festivalachtig. Ilco’s levenshouding van ‘waarom niet?’ is uiteraard heel inspirerend. Ikzelf hou af en toe mijn hart vast voor wat er deze zomer allemaal te gebeuren staat.
En ondertussen werkt ook de droomfabriek, dappere mensen met grootste plannen, en Ilco’s eigen droom: het oprichten van een nieuwe beweging die respect heet. Dat zijn vaak bruisende bijeenkomsten.

Onzichtbaar

Bij dit alles ben ik de ultieme beschouwer. Als herbergierster ben je onzichtbaar. Je kunt gewoon iemands slaapkamer binnenwandelen met je ontbijtje. Mensen nemen vaak niet eens de moeite om een badjas aan te trekken. Ook tijdens besprekingen aan de tafel valt niemand stil als ik de broodjes kom neerzetten, de koffie kom bijvullen. Ik hoor van alles (en denk er het mijne van).
Ik vind het fijn om voor mensen te zorgen, vooral als het er niet teveel zijn. Met name de bruidssuite is mijn winkeltje en ik ben dan ook supertrots dat we zulke goede rapportcijfers krijgen op het internet.
Maar vooral vind ik het leuk om te kijken. De hele wereld in een huis van glas.

‘Er was hier in Ecuador een aardbeving maar wij zaten rustig in de bus.’

Afgelopen maandag wilde ik ineens weg, naar ergens anders, liefst met een trein of een boot. ‘Vrijdag naar Parijs?’ mailde ik een paar vriendinnen. Als door een wonder kon Mylou. Een nacht. Naar Texel.

Ster

Mijn leuke flaneerjurkje wisselde ik op de valreep in voor een warme spijkerbroek. De fietsen die we zouden gaan huren lieten we in de koude regen staan. Maar er was natuurlijk die boot en er waren overal kletsnatte lammetjes buiten. En de laatst beschikbare hotelkamer van het eiland bleek de leukste. Met daarnaast zomaar een  restaurant met een Michelinster.  Dus zaten wij ineens met spijkerbroeken op gouden banken het lekkerste (en duurste) eten sinds tijden te eten. ‘Om te beginnen een glas champagne?’
Natuurlijk champagne. Precies veertig jaar geleden verhuisde ik met mijn ouders en moest naar een nieuwe school. Van achterbuurt naar elitebuurt, het kwam mijn toch al onzekere karakter niet ten goede. Er was een meisje dat een omgekeerde versie van mij leek. Blond, rijk, verlegen. Totaal onverwacht werden we vriendinnen. Elke middag bij elkaar spelen, elke avond urenlang aan de telefoon, elk weekend logeren.
Op een bepaalde manier is er niks veranderd. Er gaat bijna geen dag voorbij dat ik Mylou niet mail en ik geloof werkelijk dat er niets is wat zij niet van mij heeft gezien of zou mogen zien. En vice versa. Nu dus al veertig jaar.

Lammetje

Het was maar een nachtje maar het was zo’n nacht om nooit te vergeten. Het strand zagen we amper, elkaar eindeloos. Steeds gingen we weer ergens zitten met een stapel boeken, lazen drie regels – en begonnen dan weer te praten. Het houdt nooit op.
Dus ik kwam terug, sterk en zacht als een lammetje. Zette Facebook aan en las dat mijn dochter als veilig was gemarkeerd bij ‘de aardbeving in Ecucador’. Life is a box of candy  – en wat voor een candy!

De ratten dansen door de tuin. Van die dikke muskusratten die schattig zijn in een verhaal van Biegel of Kate di Camillio. ‘Kijk, daar! En daar!’ staan de dochters gruwend voor het raam te wijzen.

Ze eten de tulpenbollen op, die ratten, of laten we het vreten noemen. Ons leuke plan om mee te doen met het Amsterdamse tulpenfestival door honderden tulpen te planten valt lichtelijk in duigen. En hoe schadelijk zijn die beesten eigenlijk voor ons?
‘Je moet niet met ze zwemmen natuurlijk,’ zegt de bollenboer die is komen inspecteren. En ik denk aan Dunya die gisteren nog met die voetbal in het water…

Ondergedoken

Binnen zit mijn moeder naar een dement vrouwtje te ruiken. Ze is vrolijk zoals altijd als ze bij me is en vertelt over de schoolklassen die bij haar in het tehuis kwamen om over de tweede wereldoorlog te praten. ‘Overal is oorlog maar toch is het goed dat ze horen hoe het echt is als je erin zit. Hoe dat in Nederland was.’
Natuurlijk is dat goed en gedachteloos vouw ik een wasje, nog steeds naar buiten starend. Daar! Weer eentje.
‘En dus heb ik ze verteld over hoe het was om ondergedoken te zitten,’  zegt mijn moeder.
Daar kijk ik van op. Mijn moeder heeft nooit ondergedoken gezeten, dat was het verhaal van mijn vader.
‘En hoe was dat dan mam?’
‘Dat kun je je niet voorstellen. De hele dag in zo’n kleine ruimte, altijd die angst. En dat we geen bonnen en dus niks te eten hadden. Alleen maar bloembollen.’

Oral history

‘Narcissen,’ heeft de bollenboer gezegd, ‘we planten jullie leeggegeten borders wel vol met narcissen, ook mooi. En wat ook fijn is, de ratten lusten die narcissenbollen niet. Die zijn giftig, ook voor mensen trouwens. Gingen ze een keer doen in een quiz op tv.: bloembollen eten, net als in de oorlog. Hadden ze narcissenbollen gebruikt. En ziek dat de mensen werden.’
Mijn moeders stem meandert nog steeds over de verschrikkingen van het onderduiken en mijn gedachten meanderen over hoe schadelijk haar verhaal wel of niet is voor de kinderen die zo leuk aan oral history kwamen doen.
‘Wat voor bollen aten jullie dan?’ vraag ik dwars door haar verhaal heen. Ik geloof er niks van. Natuurlijk had mijn moeder het zwaar als meisje in de oorlog. Maar gewoon, net als iedereen. Over bloembollen eten heb ik haar nooit eerder gehoord.
‘Tulpen natuurlijk,’  zegt ze meteen. ‘Van narcissenbollen word je zo ziek. Er was een keer iemand bij ons in de onderduik en die had toch…’

Mijn royalty-afrekening valt in de bus. Ik kijk, kijk nog een keer. In de dertien jaar dat ik nu boeken schrijf is ie nog nooit zo laag geweest.

Dat dramatische feit vindt weinig gehoor bij mijn vriendinnen. Twee staan op het toneel, allebei toevallig met een solo. Ik heb beide voorstellingen gezien en vond het geweldig. Maar nu zijn ze op tournee en zitten er met enige regelmaat maar een handjevol mensen in de zaal. Hard werken is dat, en zo onterecht. Een van de twee heeft zelfs een brandbrief op Facebook geplaatst, met de titel ‘balanceren op het randje’.

Murwheid

Er zijn mooie studies over hoe literatuur, theater enzovoort je empathische vermogen traint, hoe we dus daadwerkelijk betere mensen worden van kunst. Ik heb het zelf aan den lijve ondervonden. Dát miste ik misschien wel het meest in Afrika en ook in Spanje, daarom ben ik teruggekomen.
Ik heb inmiddels over de hele wereld aan kinderen workshops over verbeeldingskracht gegeven, van Istanbul tot Rwanda – waar de genocide nog overal voelbaar was, ook voor de kids. We verstonden elkaar amper, maar wat een mooie verhalen hoorde ik daar.
Slechts op een plek ging het mis, was er amper respons. In dat beeldschone platteland van Spanje. Waar de bibliotheek bestond uit enge kasten met saaie naslagwerken en mijn dochter op een gegeven moment zei: ‘Sorry mam, ik kan de kinderen hier echt geen boek cadeau geven als ze jarig zijn. Boeken betekent schoolboeken en dus saai en stom.’ Zelden zoveel murwheid ondervonden bij mijn leuke fantasie-oefeningen.

Nieuw ondergoed

Wat kan ik zeggen? Wat ik laatst ook tegen de overwegend niet-Nederlandse moeders zei die ik een schoolschrijverworkshop gaf: dat je wat kunst betreft zo verschrikkelijk boft in dit kleine landje. Maar dat je er dus wel van moet gaan genieten. Ja, jullie allemaal, lieve bloglezers. Ga vaker uit, leg die computer opzij, lees echt.
Nog los van dat het je een beter mens maakt. Al die mooie dingen op podia en in musea zijn ook gewoon zo fijn… De bonte voering van een jas die effen is van buiten. Nieuw ondergoed dat nog niemand heeft gezien. Een chocoladecakeje dat over je bord stroomt als je het aansnijdt. Dropbollen met heel erg zout salmfakpoeder als je erop bijt. Glittersokken in hoge laarzen.Je teennagels lakken in de winter en je benen toch scheren. Of je benen juist niet scheren. Dat je dacht dat ze je stom vonden maar het is niet zo. De kastanje in de bolster, het zachte bedje van van een tuinboontje.
Dat is kunst.

Het lichaam. Het prachtige naakte vrouwenlichaam.

Ik trakteer mezelf op een nieuw jurkje. Dan ontvouwt zich de situatie dat je vijf leuke jurkjes past maar dat je tegen de verkoopster zegt: ‘Eerst nog even wat afvallen.’ Waarop zij tot je schrik zegt: ‘Ik snap wat je bedoelt.’  Dat je meteen je tas vol gezonde groente laadt en hup door naar de sportschool.
En daar zag ik haar dus, in de kleedkamer.

Siliconen

Eerst dacht ik: zo slank dus. Toen dacht ik en zo bruin, en zo gespierd – en zeker ook zo strak gewaxt. Pas toen zag ik de enorme nepborsten op dat slanke lijfje. Ik heb een fascinatie voor siliconen, laat ik het maar opbiechten. Eigenlijk wil ik het nog wel eens voelen, aan de buitenkant dan. Zo’n borst in je hand. Dus ik bleef kijken en zij bleef naakt ronddartelen Tussen ons in stond een plant, iets varenachtigs, en dat maakte me onzichtbaar. Tot ik zag dat ze door de plant heen terug stond te kijken. En ondertussen heel langzaam haar sporttas uitpakte. Daar kwamen allemaal tubes en flesjes en crèmes uit, voor elk plekje op haar lichaam had ze iets anders. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld was, begon ze zich daar in die nagenoeg verlaten kleedkamer te oliën en te vertroetelen, plekje voor plekje, lipje voor lipje. En ik maar kijken door die plant.

Heiligdom

Het was niet dat ik op haar viel. Dat heb ik meer met een andere vrouw bij zumba. Die is nog molliger dan ik maar ze kan zo lekker dansen, dan moet ik wel naar haar lachen de hele tijd.
Maar de gedachte: zo kan je dus omgaan met een vrouwenlichaam, het ultieme cultiveren ervan. Zo zit deze seksgericht wereld in elkaar, het perfecte vrouwenlichaam als heiligdom. Wat vervolgens geënterd mag worden door iets met testosteron, liefst lekker veel.
Ik ging mijn sportkleren aantrekken, keek naar mezelf in de spiegel. De vrouw met de borsten kwam dichterbij en gluurde steels of ik misschien ook van die sprays of anders een geil sportbehaatje bij me had. Heel even dacht ik het zelf ook. Ik ritste mijn identieke sporttas voor haar open – maar bovenop lag alleen spinazie.

‘Mama, waarom geef je een partijtje voor kinderen die niet van jou zijn?’

Morgen ga ik een paar schalen brownies bakken en roze slagroomtaarten. En net zoals vroeger toen je als jezelf respecterende moeder themapartijtjes gaf voor je kids, ben ik druk in de weer met het zoeken naar bijpassende voorleesverhaaltjes (in dit geval is het thema ‘respect’, want lokatie Mandelahuisje).

Solo

Toen ze een paar jaar geleden begonnen met schoolschrijvers door het land sturen, bezag ik dat vanaf mijn Spaanse berg, gedreven door een groeiende behoefte iets interactiefs en maatschappelijks terug te doen voor al die op masturbatie gelijkende uren van soloschrijven op het platteland.
We hebben nog plannen lopen verzinnen om mij de eerste skypende schoolschrijver te laten zijn en dat ik dan aan het eind feestelijk naar Nederland zou overkomen. Maar juist in die periode moest mijn man ook steeds op reis, dus dat was geen goed idee. Spanje was toen heel ver weg…
En nu ben ik het dus, schoolschrijver, en ik ben zo blij in Amsterdam dat ik dag 1 al in de klas zei wat ik tegen iedereen zeg: kom langs. Dit zijn niet al te bevoorrechte kinderen die weinig extra’s doen zoals schoolreisjes, dus ik hoefde de uitnodiging niet te herhalen. Donderdag komen er 45 kids met de bus naar mijn huisje voor een les op lokatie. Als het past…

We moesten de suite uit de verhuur halen en het kost natuurljk veel te veel tijd. Maar het idee dat ik ze straks aan zie komen lopen langs het IJ in een lange rommelige rij. Dat het onvergetelijk is, nu al. En dat er niemand meer stilletjes mijn huisje voorbij rijdt.
Dáárom geef ik een partijtje.