Categorie: Verhalen van de berg

Dorpsgekken zijn overal. Ook in Spaarndam, in een kerkje waar mijn oude studievriendin Hella trouwt.

Appeltaart

'Mag ik hier zitten?' vraagt de verwarde man met de dunne beentjes- en voordat ik precies begrijp wat er gebeurt sta ik naast mijn stoel en zit hij erop: een stralend type dat zich gedraagt als de ceremoniemeester zelf. `Ik kom namelijk uit Huis ter Heide,' zegt hij verontschuldigend – alsof ikzelf niet helemaal uit Spanje kom voor deze bruiloft en direct vanuit het vliegtuig de halve nacht een lied heb zitten repeteren met twee vriendinnen.
Maar mijn buurman is geweldig gezelschap. Hij knikt herkennend bij elke kwinkslag van de ambtenaar alsof hij er zelf bij was toen het bruidspaar elkaar ontmoette, verliefd werd, meer en meer vlinders in de buik kreeg en uiteindelijk besloot te trouwen.
Wie is het? denk ik koortsachtig. Ik heb hem nooit gezien bij Hella en Ruben, misschien is het een oude dierbare oom? Ja, dat moet haast wel. Een lieve oude oom die ook bij het jawoord diep ontroerd is.
Als wij ons lied hebben gezongen, vlak na de ceremonie, is onze buurman de eerste om ons te feliciteren. De tranen rollen over zijn wangen. 'Ik wist dat jullie iets moois zouden maken, maar wat is dit goed, de spijker op de kop. Dank jullie wel!,' fluistert hij.
Niet veel later komen de accordeonisten die ons de kerk uit leiden naar de taart. De man naast me klapt het hardst, schudt mee alsof hij elk nummer kent en veegt over zijn ogen als het bruidspaar opstaat. Hij is de eerste die de stoet achter de accordeonisten aanvuurt, richting champagne.
'Nu komt de taart. Appeltaart,' vertrouwt hij me nog toe, 'hele lekkere, van een hele goede banketbakker. Daar houdt de bruid zo van.'
Weer iets dat ik niet wist, denk ik.
Pas een uur later, bij de bosbessentaart (die inderdaad heerlijk is) denk ik weer aan de man uit Huis ter Heide.
Hoe ik ook zoek, ik vind hem nergens.

Spanjaarden en haar.
Aan de overvolle schappen met ontharingsmiddelen in de supermarkten te zien, is het een enorme klus. En nu ook voor de mannen: glad en chineesachtig komen ze op het strand voorbij. 
Soms gaat er nog wel iets mis. Bijvoorbeeld dit meisje: knalblond zonder uitgroei, nergens een snor of een verkeerde bikinilijn te ontwaren. Totdat ze zich omdraait en op haar rug gaat liggen zonnen. Haar string is te klein om te bedekken wat haar scheermes is vergeten: een stevig en krullerig bosje zwart haar, precies tussen haar billen.

Als een surfer in Spanje

Surfers hebben een goed leven. De hele zomer op het strand van tarifa. En als het te koud wordt, pakken ze hun kite en hun board in en gaan gewoon verder… in Brazilie.

Spanjaarden en haar.
Aan de overvolle schappen met ontharingsmiddelen in de supermarkten te zien, is het een enorme klus. En nu ook voor de mannen: glad en chineesachtig komen ze op het strand voorbij. 
Soms gaat er nog wel iets mis. Bijvoorbeeld dit meisje: knalblond zonder uitgroei, nergens een snor of een verkeerde bikinilijn te ontwaren. Totdat ze zich omdraait en op haar rug gaat liggen zonnen. Haar string is te klein om te bedekken wat haar scheermes is vergeten: een stevig en krullerig bosje zwart haar, precies tussen haar billen.

Geschenk

Ik lig aan zee en denk: had ik maar een pen. Ik krijg het ene briljante schrijfidee na het andere en mijn hoofd tolt van het onthouden ervan. Ik ga rechtop zitten en kijk…
Precies op dat moment spoelt er een klein houten Ikea-potlood aan.

Ik was zo’n kind dat altijd huilend van vakantie terugkwam. Ik wil niet weg, ik wil niet terug, ik wil niet, IK WIL NIET!
En eigenlijk ben ik nog steeds zo.
 

Lonely planet

Na tien dagen zee, zee en nog eens zee stap ik morgen met zware benen in de Landrover. Waarom kunnen we hier eigenlijk niet altijd blijven, waarom niet? Wat heb je meer nodig dan zee voor je ontbijt, zee om te schrijven en zee als toetje voor de nacht?
'O jee, ze gaat huilen,' roept Bloem en Chaia zegt bezorgd: 'Mam, niet hier. Ze zien je!' 
Het enige dat  helpt is de grote reisgids van Lonley Planet. Want ja, we hebben weer stiekeme plannen voor een grote verre reis. Niet nu meteen, we moeten eerst nog veel voorbereiden. 'En ons verheugen,' zegt Ilco.
Ik droom weg bij visa extensions en 'wat te doen bij slangenbeten'. Mijmer over of Chaia nu voor eeuwig immuun is voor malaria of niet en dat we rugzakken moeten kopen en waar. Een nieuwe reis! 
Zodat mijn leven weer eens verandert in een vaag intermezzo van weemoed en verlangen. 

‘Waarom gebeuren dit soort dingen nooit bij andere families?’ vraagt Ilco na afloop.
Ik snap wat hij bedoelt. Het heeft iets te maken met grenzeloos optimisme (Ilco) en grenzeloze naiviteit (Anna). Soms werkt dat geweldig, nu niet. Nu lopen onze dochters hard te huilen, met bloedende schrammen op hun armen. ‘Ja hoor, nu krijg je dus tetanus,’ snikt Bloem tegen Dunya.

Het plan

Het ging weer eens over de zwerfpoezen, zolangzamerhand toch echt een plaag. Als we die vier kleine zwarte (inmiddels al lang niet meer zo klein en schattig) nou eens meenamen naar de kust? Op onze favoriete zeecamping zijn de mensen dol op zwerfkatten, hebben we gezien. Ze krijgen overal eten en schoteltjes melk. Daar kunnen er makkelijk nog een paar bij. En als de toeristen weg zijn, worden ze toch gewoon zeekatten? Vis genoeg in Tarfia

‘Waarom gebeuren dit soort dingen nooit bij andere families?’ vraagt Ilco na afloop.
Ik snap wat hij bedoelt. Het heeft iets te maken met grenzeloos optimisme (Ilco) en grenzeloze naiviteit (Anna). Soms werkt dat geweldig, nu niet. Nu lopen onze dochters hard te huilen, met bloedende schrammen op hun armen. ‘Ja hoor, nu krijg je dus tetanus,’ snikt Bloem tegen Dunya.

Kattenpandemonium

De meisjes gaan de poezen vangen, Ilco staat klaar met het mandje. En daar gaat het mis. Het vele voeren, aaien en soms zelfs optillen heeft deze poezen ogenschijnlijk tam gemaakt, maar het blijven toch zwerfkatten. Merken we nu. Want die leuke schatjes met namen als 'Jumper' 'Muts' en 'Hangpoes' ontpoppen zich in luttele seconden tot krijsende furies. Laf verscholen in de keuken, hoor ik het woeste gekrijs door het dal schallen, met daardoorheen het geschreeuw van Ilco en het keiharde huilen van de meisjes. Het is één ellendig kattenpandemonium. 

Oké, we hebben er één meegenomen. Streep, de enige die al tam was voor we kwamen, vermoedelijk een huiskat geweest, ooit. Streep ging zoet mee en sloop stiekem de auto uit bij aankomst. Voorbeeldig, zo hadden we het bedoeld. Hij loopt nu rond over de camping en eet tartaar en hondenvoer dat de toeristen voor hem kopen in de campingwinkel. Nu al staat hij, tot stiekeme hilariteit van de meisjes, op tientallen foto's. 
'Je moet alleen wel je handen wassen na het aaien,' komt de Duitse buurman mij waarschuwen. Ik knik vaag – en hij voegt er dreigend aan toe: 'Wie weet van wat voor smerige plek zo'n beest vandaan komt!'

We hebben hier echt álles in Montefrio. Bakker-aan-huis, goenteboer, computernerd, zeker zeven apothekers. En zelfs een dorpsgek. Als je naar Montefrio komt, is het niet moeilijk om hem te vinden. De dorpsgek loopt altijd, is altijd in beweging. Dus zo kan het gebeuren dat je ’s ochtends op weg van onze berg naar het dorp (zes bochtige kilometers) een baardige man ziet voortstappen langs de weg, en ’s middags op weg naar de Sierra Nevada, helemaal aan de andere kant van de berg die Montefrio is, weer diezelfde man tegenkomt. En als je vervolgens ’s avonds gaat stappen aan de kust, is het heel goed mogelijk dat…. 
Ze zeggen dat er een vrouw in het spel is. Een Engelse, volgens sommigen. Dat sinds zij hem heeft verlaten, de dorpsgek is gaan dwalen. Verder valt op hoe lief iedereen voor hem is, de groenteboer geeft hem een appel, de cafébaas een kopje sterke koffie met een tostada, en echt iedereen zwaait naar hem. Wij ook. De dorspgek zwaait namelijk altijd zelf als eerste. En hij lacht altijd. ‘The happy man’ dat is één van zijn vele bijnamen. En vandaag, op Dunya’s verjaardag, spreekt hij me voor het eerst aan.

Jouw kleine meisje

'Jouw kleine meisje' zegt de dorpsgek vanachter een schap in de supermarkt en van schrik laat ik bijna mijn ijstaart vallen, 'jouw kleine meisje kan door tijd en ruimte reizen. Wist je dat?' Zijn stem is roestig, weinig gebruikt, en ook wat hij zegt maakt even kortsluiting in mijn hoofd.
'Eh…' Ik klem mijn ijs stevig tegen me aan, er loopt een straaltje condens in mijn decolleté. 
'Zij kan door tijd en ruimte reizen,' herhaalt de dorpsgek, lachend als altijd, 'vraag het maar aan haar. Ze wil je er graag over vertellen.' 
'Oké,' knik ik, alsof hij me net heeft verteld dat ik de rij voor de linker kassa moet nemen. 
Als ik thuiskom is het ijs gemolten (zes bochtige kilomters, veertig graden en een Landrover zonder airco).  Gelukkig heb ik nog even tijd voor het partijtje begint. Dunya hangt lusteloos voor de tv te wachten op wat gaat komen, en ik kan me natuurlijk niet inhouden. 'Dunya,' begin ik plompverloren, 'heb je wel eens gehoord van dat je ziel ergens heen kan gaan waar je lichaam niet is?' 
Verbijsterd kijkt ze me aan, op de achtergrond zingen die rottige smurfen.
Hakkelend begin ik iets te vertellen wat ik zelf niet eens snap, laat staan geloof. Op het moment dat het woord 'dromen' valt zie ik even iets oplichten in haar ogen, maar van enige aandrang om mij deelgenoot te maken van wat dan ook, is geen sprake. 
'Is de ijstaart al?' vraagt ze dwars door mijn verhaal heen. 
'Die ga ik nu maken,' beloof ik en druip af naar de keuken. Taarten, spelletjes, grabbelton, ik heb ook wel wat anders aan mijn hoofd. 
Maar aan het eind van die dag vind ik een mooi blauw steentje tussen de barbies, de roze dozen met stiften en het Nijntje badparfum.'Van wie heb je dat gekregen?' vraag ik verrast.
'O, van die man die altijd langs de weg loopt,' zegt Dunya achteloos.
'Wat? Maar wanneer dan?' 
'Gewoon… een keer,' zegt ze met de grote meisjesstem die ze nu ineens heeft, 'en mama…?' 
'Ja, lieverd?'
'Is er nog ijstaart?' 

Op de plek waar vroeger een hondenkennel was, hebben we een tuintje gemaakt. Rozen, lavendel, bougainville. Dunya is gefascineerd en stopt enthousiast van alles in de grond: appelpitten, perenklokhuizen, een stuk afgekloven meloen. Elke dag gaat ze kijken naar ‘haar’ tuintje en vertelt ons wat voor grote oogst we kunnen verwachten. We glimlachen liefdevol en zeggen ‘Ja zeg, wie weet.’ Tot er op een dag een sliert begint te groeien in Dunya’s tuintje. En die sliert wordt zienderogen langer.

Sliert

De sliert van Dunya doet me denken aan een vleesetende plant. Hij kruipt en slingert door de hele tuin, bedekt alles met rare bladeren. Wat is het? Dunya is door dolle heen, maar vandaag krijgt Ilco een bewonderenswaardige aanval van tuinierlust. Hij begint te hakken en te snoeien – en dus ook Dunya's sliert in te dammen. 
Na een tijdje raapt hij iets op dat onder al die bladeren ligt. 'Kijk nou eens wat Dunya heeft gezaaid.' Ik denk in eerste instantie dat het een voetbal is, maar nee. Het is een reusachtige groene meloen! 

Zo heet…. Alles plakt, druipt, dampt. Ik schrijf in een sauna, elke dag. Een nieuw boek en ik heb er nog totaal geen vat op. Acht uur wegsmelten voor misschien twee goede zinnen. Ondertussen steeds afleiding: onverwachte gasten (twee), onverwachte babypoesjes (zes, in de kast van Dunya). Help!
Het is denk ik tijd voor karamelcake.

Boekeneten

‘Mama, mag ik brood met reuzel?’ vroeg ik, nadat ik had gelezen hoe enorm Ot en Sien daarvan genoten. Een ‘homp brood met goudgele kaas’ smaakt nog altijd naar het geluk van Heidi. Of dat ik perse chocola moest hebben, na Sjakie en de chocoladefabriek. We waren op vakantie en mijn vader is er speciaal een uur voor naar het dichtstbijzijnde dorpje gewandeld. Daar ben ik hem nog steeds dankbaar voor.
En nu lees ik dus tussen alles door ‘Een keukenmeidenroman’ , over zwarte keukenmeiden in Amerika. In dat boek wordt om de haverklap karamelcake gemaakt en gegeten. Als troost, als oppepper, als beloning. Ik wil ook, nu! Als ik karamelcake maak, krijg ik vast weer enorm veel inspiratie.
Ik moet even zoeken naar het recept, maar karamelcake blijkt hetzelfde als sticky toffee cake of pudding. Uit Engeland, lees ik – wat me raar lijkt, want het boek is superamerikaans. En er zitten dadels in, ook niet echt Engels.
De cake slaat in als een bom. Hij is enorm, maar er blijft niks van over. Zelfs de gasten kunnen zich niet beheersen en uiteindelijk zitten we allemaal samen met onze vingers de schaal leeg te likken. Daarna lukt het schrijven nog steeds niet, maar is alles wel een beetje zoeter geworden.

Recept

200 gram dadels zonder pit met een flinke kop thee aan de kook brengen. Dat wordt een soort pasta en daar gooi je dan van het vuur af bicarbonate soda doorheen. Dat is een soort wit poeder waar het enorm van gaat bruisen (als ik het hier kan krijgen, dan jullie daar zeker).
90 gram boter en 175 gram lichtbruine suiker mixen tot het romig is. Twee eieren erbij en dan 175 gram zelfrijzend bakmeel, zout en een piepklein beetje koekkruiden. Dan dadelpasta erdoor roeren. In een bakvorm bekleed met bakpapier doen en een half uur in de oven op 180 graden
Warm serveren, met  karamelsaus eroverheen: 125 gram lichtebruine basterdsuiker, 2 eetlepels stroop, 100 gram boter smelten op laag vuur, en er wat ongeklopte slagroom doorheen roeren.

Ik wil het zo graag. Dat ik de dingen hier snap, dat ik weet wanneer de school weer begint en wat je ervoor nodig hebt, dat die auto nou eindelijk eens een keer Spaans gekeurd wordt, dat het me geen moeite kost om – bijvoorbeeld- een afspraak bij de dokter te maken. 

Prikkenzuster

In ons keurige Spaanse gezondheidscentrum zijn verschillende kamers, consultas genaamd, en diverse dokters. Aan inloopspreekuur doen ze niet. 'Maak je afspraak via internet' staat er overal. Dat deed ik dus de eerste keer. Bloem en Dunya moesten vaccinaties, dus dat was een makkie. Dacht ik. Afspraak gemaakt via internet, keurige bevestiging per mail, kinderen van school geplukt, naar de betreffende consulta… niks. Pas na een uur durfde ik te gaan vragen, bleek dat de enige prikkenzuster van heel Montefrio ziek was (en niemand die eraan had gedacht om ons even te informeren). De keer erop belde ik naar het speciale afsprakennummer, kreeg keurig tijd en nummer van de consulta te horen, weer kinderen van school gehaald…. niks. Na een half uur gingen we bij de balie vragen, bleek de prikkenzuster mee te zijn op de ambulance. 
Dus nu maak ik mijn afspraken direct bij de balie.

Ik wil het zo graag. Dat ik de dingen hier snap, dat ik weet wanneer de school weer begint en wat je ervoor nodig hebt, dat die auto nou eindelijk eens een keer Spaans gekeurd wordt, dat het me geen moeite kost om – bijvoorbeeld- een afspraak bij de dokter te maken. 

Enfermeria

Ik heb oorpijn en maak, via de balie dus, een afspraak bij de dokter. En ja hoor, deze keer werkt het! Oké, de dokter komt twintig minuten te laat pas het centrum binnenwandelen, maar dan roept ze wel meteen mijn naam! Blij ga ik naar binnen… en word meteen weer naar buiten gestuurd. Eerst maar eens die oren laten uitspuiten, vindt de dokter, en dat is een mooi klusje voor de efermeria: de verpleegstersafdeling. 
Dat betekent: weer naar de balie, weer afspraak maken. Drie dagen later mag ik terugkomen. 12.45, enfermeria, staat op het keurige briefje dat uit de computer rolt. 'En-fer-me-ria' leest de baliemedewerker heel langzaam aan mij voor alsof ik geen Spaans spreek. 
Vol goede moed zit ik op de afgesproken tijd bij de deur waar 'enfermeria' op staat. Oké, er is verder niemand en alle lichten zijn uit, maar ik heb mijn afspraak en mijn briefje. 
Na twintig minuten ga ik toch maar weer vragen bij de balie. De man die twee dagen daarvoor deze afspraak met mij heeft gemaakt, pakt het briefje uit mijn hand, leest het, en kijkt me meewarig aan. 'Nee, natuurlijk zit daar niemand,' zegt hij vermoeid, 'voor de verpleegsters moet je bij consulta 7 zijn. Maar nu hebben ze siesta. Wil je een nieuwe afspraak maken?'