Categorie: Verhalen van de berg

Stel,  je bent op vakantie in een mediterraan land. Je slaapt in een wit boerderijtje met een patio vol bloemen. Op die patio lopen een paar van die schattige mediterrane poezen. Niet van die dikke Hollandse mokkels, maar van die kleintjes, een beetje schichtig, maar o zo lief. Ze zien er wel wat hongerig uit. ‘Mogen we ze een beetje eten geven, mama?’ vragen je kinderen. En ja, natuurlijk zet je wat brokjes voor ze neer. Aan het eind van je vakantie kan je ze al bijna aaien. Wat een lieve poezen! En wat een goede daad heb je gedaan door ze een beetje bij te voeren. Tevreden ga je weer naar huis.
Maar stel nu dat je helemaal niet op vakantie bent, maar dat je woont op die patio…

Die ene dikke rode

Je blijft dus doorgaan met het bijvoeren van die leuke zwerfkatjes. Die toevallig bijna allemaal vrouwtjes zijn – op die ene dikke rode na. Die is blind en eng en verschijnt altijd 's nachts bij volle maan – tot groot plezier van de dames. Ach, los van die paar lawaaiige nachten: het staat leuk op je patio en je hebt er geen last van. De poezen slapen met zijn allen lekker warm in het kachelhok.
En dan wordt het lente. De ramen gaan open. Dat vinden de zwerfkatten, inmiddels zo tam dat ze niet meer bang zijn voor mensen, een goede ontwikkeling. Ze komen je huis binnen, op zoek naar koele plekken om te slapen. Of op zoek naar lekkere hapjes in de keuken. Dat er voor de ramen van die muggengazen hangen om – inderdaad-  de muggen buiten te sluiten, deert ze geenszins. Gewoon keihard met je nagels uit ertegenop springen en hup, je staat al binnen. 
En dan 'Ah mama wat schattig' komen de kleintjes. Bovenop het dak van de schuur kijken op een morgen vijf brutale zwarte hoofdjes naar omlaag met hier en daar een rood vlekje. Dank je wel rode kater! Je dochters zijn verrukt en lopen druk rond met minibakjes poezenbrokjes. Kleine zakken voldoen allang niet meer, je ziet jezelf steeds vaker zeulen met van die megapakken Brekkies. En op de patio hebben de katten allang de overhand. Tien zijn het er inmiddels, het merendeel vrouwtjes zo te zien. Op die dikke rode kater na natuurlijk…

Slachtoffers, alibi’s, sporenonderzoek… als je maar lang genoeg met detectives bezig bent, begint je hele wereldbeeld te schuiven.

Gifzuiger

Ik geef tien detectivelessen in Drente en huppel vrolijk langs de douane met een nepdolk, een gifzuiger en een bebloede handschoen in mijn handbagage. Tijdens de lange treinreis van Maastricht Airport (goedkoop vluchtje) naar Emmen lees ik de nieuwe detective van collega-schrijver Lieneke Dijkzuil die zo spannend is dat ik helemaal in de ban raak. Net als bij mijn boek De heks van de samba is er een kind vermist, maar bij Lieneke loopt het heel wat gruwelijker af.
Op de school waar ik de prijs van de Drentse kinderjury in ontvangst neem en alle kinderen meesleep in een fictieve moord word ik vervolgens als een soort deskundige ondervraagd over de motieven van Joran van der Sloot.

Slachtoffers, alibi’s, sporenonderzoek… als je maar lang genoeg met detectives bezig bent, begint je hele wereldbeeld te schuiven.

Guardia civil

Gelauwerd en nog vol van alle lof van mijn geweldige detectives-in-spe keer ik terug in Montefrio.
Waar ik vergeten ben Dunya af te melden voor de schoolbus (omdat ze naar een partijtje ging). Waar haar vriendinnen krijsend alarm hebben geslagen omdat ze Dunya ‘bij een vreemde man in de auto hebben zien stappen.’ Waar de directeur, toch al een gewichtig type, per direct de guardia civil heeft geïnformeerd, die vervolgens in vol ornaat is uitgerukt. En die uiteindelijk op hun beurt het hele partijtje de stuipen op het lijf hebben gejaagd. Zodat ik -o, anticlimax- terugkom in een dorp waar zo´n beetje iedereen (school, politie, andere ouders) schande van mij spreekt en ik nu voorlopig nog wel even te boek sta als ontaarde moeder.

We woonden hier nog maar net toen ik een documentaire zag over de school waar Bloem naar toe zou zijn gegaan als we in Nederland waren gebleven. Ik zag een prachtig, licht gebouw en hoorde verhalen over schoolreisjes naar Londen en New York van kinderen die er ook al zo prachtig uitzagen allemaal. ‘Succes’, ademde de school, ‘rijkdom, toekomst.’
Ik schrok.

Jij bent zo ontzettend dom

De middelbare school in Montefrio is een saai, degelijk gebouw. De kinderen blijven in hun klas terwijl de leraren heen weer lopen. Dat kan makkelijk, want hier is geen muzieklokaal, natuurkundelokaal, kunstlokaal enzovoort. De lessen zijn… ik denk dat ‘degelijk’ ook hier een goed woord is en de schoolboeken zijn lange opsommingen van definities die je uit je hoofd moet leren.
Schoolreisjes? Amper, misschien een keer naar het Alhambra in Granada. Schoolkampen? Geen. En de kinderen lopen de helft van de tijd in trainingspakken omdat ze geen kleedruimtes hebben voor gym. Sommige juffen zijn leuk (met premies overgehaald uit Granada) maar er is bijvoorbeeld ook een taaljuf die griezelig racistisch is en rustig tegen een kind zegt: ‘Jij bent zo ontzettend dom, ik geef je vanaf nu ongezien alleen nog maar enen.’ En dat er dan geen enkele ouder in protest komt want de juf is altijd de baas.
Wat doe ik mijn dochter aan? Ik, die als kind altijd op de meest elitaire scholen heb gezeten en die zelf notabene beeldschone schoolboeken heb gemaakt –voor anderen. Die gedachte ging, zeker in het begin, heus wel eens door me heen.

We woonden hier nog maar net toen ik een documentaire zag over de school waar Bloem naar toe zou zijn gegaan als we in Nederland waren gebleven. Ik zag een prachtig, licht gebouw en hoorde verhalen over schoolreisjes naar Londen en New York van kinderen die er ook al zo prachtig uitzagen allemaal. ‘Succes’, ademde de school, ‘rijkdom, toekomst.’
Ik schrok.

Drie maanden vakantie

Maar ach, denk ik vandaag, het is maar school. Mijn dochter leert worteltrekken en de geschiedenis van het Romeinse Rijk. Belangrijker: ze leert zich teweer te stellen tegen enge mensen en ze maakt vrienden – ongehinderd door codes over of die wel of niet hip zijn. En het allerbelangrijkste voordeel van de school in Montefrio vergeet ik nog bijna: drie maanden zomervakantie. Vandaag is de laatste schooldag en half september begint ze pas weer. Kom daar maar eens om in Amsterdam!

‘Ik zat in een grote blauw met paars gestippelde bloem…’
Uit mijn koffer rollen de verhalen die ik een aantal klassen in Brabant heb laten schrijven. Liefdesverhalen (‘Het leek wel alsof ik vrij was, overal bloemen en ik was door het dolle heen. Maar toen kwam hij en de tijd stond stil…’),  wonderlijke verhalen (‘en toen kwam er een oud krom manneke aan en die verdween in de struiken’) en grappige verhalen (‘Andre van Duin kwam uit de bloemen tevoorschijn en zei tegen mij Hoi Anouk. Hij kende mijn naam!!!’)
Helemaal mee naar Spanje gereisd, deze verhalen. Naar de berg waar het suizelt van de stilte. Al die sterren, al die olijven, ik was bijna vergeten hoe mooi.
En hoe stil dus. 

Kat op een paard

Ik moet afkicken van zeven kopjes capuccino per dag en minstens zo veel wijn, van nachtenlang kletsen met vriendinnen, van elke dag in de trein en met iedereen over mijn nieuwe boek praten. Ik moet weer gewoon hard aan het werk!
Maar de Brabantse verhalen zijn op een vreemde manier erg bemoedigend. 'Wat er gebeurde was dat mijn kat op een paard ging rijden,' lees ik, en: 'Ik schrok me rot, ik zag mijn oma die dood is. Ik moest huilen van geluk.' Verbeelding brengt je overal, of je nu op een berg in Spanje zit of in een nieuwbouwdorp bij Oss. Zoals maar weer blijkt uit het verhaal van een tienjarige jongen dat enorm krachtig en veelbelovend begint met: 'Mijn biologische Chinese moeder werd zomaar even naar haar eigen kind geteleporteerd…'

Ik ben veel te vroeg.
Dat is altijd al erg, maar op een reunie helemaal. Dat komt: bijna alle oude klassen gaan samen leuk uit eten, behalve de mijne. Het is namelijk nogal een raar groepje, de jongens en de meisjes die samen met mij in 1985 eindexamen deden aan het Stedelijk Gymnasium in Haarlem. Veel solitaire gekken, reizigers, ondernemers.Pas na uren vind ik ze, verspreid over de diverse feestruimtes: zij die ooit mijn klas waren. 

Haar

Het is een fascinerende avond, uiteindelijk. Voor zover ik kan beoordelen is er niemand dood (maar ja, die zou er dan natuurlijk toch niet zijn). Maar het is bij vlagen schokkend genoeg. Sommige klasgenoten herken ik niet meer. Mooie jongens zijn veranderd in zorgelijke heertjes met kale plekken op hun hoofd. Of helemaal kaal – je kunt al van alles zien aan het haar. De jongen waarvan iedereen dacht dat hij dood zou gaan aan een Naamloze Ziekte is nu een soort piraat met een woest kapsel. Het ogenschijnlijk saaie meisje heeft haar tuttige knotje los geschud en reist net als ik over de hele wereld.  Sommigen van mijn vroegere klasgenoten zijn er jonger op geworden – ook dat kan dus (meestal hebben ze dan trouwens goed haar). En verder zijn we ook weer meteen allemaal vijftien, hoe we er ook uitzien. Met dezelfde grapjes, rituelen en gedoetjes van bijna dertig jaar geleden. Gevangen in een vacuum van tijd, en dat zomaar in een lawaaiige feestruimte in Haarlem Oost.