Anna van Praag

De volgende keer dat ik schrijf ben ik weer in Spanje. Ik krijg nu nog even een druk weekend met nog een ander radioprogramma (Capuccino, Radio 2, zaterdagochtend 11 uur!) en de premiere van de circusvoorstelling.
Maar eerst: hoe was het gisteren? Drie geluksmomenten.

1. Kermis

Ik loop over de Dam want ik ga lunchen met mijn uitgever. Op zulke momenten moet ik atijd nog denken aan de tijd dat ik als straatarme student in Parijs woonde. Als ik een avondje uit was gegaan, moest ik de hele week stokbrood met camembert eten, meer avondeten kon ik me niet veroorloven.
Ik zie me nog rond de Hallen dwalen en met een soort hongerige bewondering kijken naar alle terrassen. Daar zaten mensen te lunchen met witte wijn en salades. Zo chic vond ik dat! Ooit, dacht ik, ooit zou ik zelf…
En zie mij! Ik ga nu niet alleen lunchen met salades op een terras, ik ga ook nog eens lunchen met mijn uitgever. Misschien raar na zoveel boeken, maar ik kan me nog steeds met een schok realiseren: het is gelukt, ik ben echt schrijver geworden.
Dus ik loop over de Dam en ik ben blij want het is ook nog kermis en ik hou zo van de kermis. Van die onverstaanbare geluiden, van de suikergeuren, van de ranzigheid, van het reuzenrad. Er is zelfs een metershoog spook met knipperlichtogen!

2. Kinderboekenschrijver

Ik zit middenin de Talkshow om Vossenjacht te promoten en ineens zweef ik erboven. Ik zie al die mensen in de zaal naar mij kijken, ook wel wat mensen die ik erg mis (mijn man, mijn meisjes), maar vooral ook: zoveel mensen die er wel zijn, die de moeite hebben genomen om op deze warme dag naar dit zaaltje te komen om een uur naar mij te luisteren. Ik vind iedereen die daar zit ineens zo lief…  
En dan heeft presentator Paul Rosenmoller  ook nog eens heel goed mijn boek gelezen en zegt hij om de haverklap ‘kinderboekenschrijver Anna van Praag….’  Weer diezelfde opwinding: dat ben ik, hij bedoelt mij!

3. Prosecco

En dan is alles alweer voorbij en zit ik met Mylou prosecco te drinken en enorm slap te lullen over boeken en schrijven en de liefde en het leven. Gesprekken die we al dertig jaar voeren en ik ben weer gewoon wie ik ben, met mijn hele hebben en houden en nog meer dan tijdens het interview voel ik me gezien. 

Het was een mooie dag.

‘This is a normal procedure when flying in the hours of darkness’  zegt de piloot door de intercom.
In de nacht in de lucht, daar word je vanzelf poëtisch van. De piloot bedoelt het vast niet zo, maar ik zie onmiddellijk een symbolische betekenis in zijn woorden. Zeker als er middenin die zwarte nacht ineens naast het vliegtuig een enorme maan opduikt. Sinds Het heksenhotel weet ik alles over de maan. De volle maan van half april heet ‘de maan van het ontwaken’  en volgens de wicca’s staat hij voor ‘wedergeboorte’.  Wat een heerlijk spiritueel moment om een nieuw boek te gaan lanceren!

Prius

Maar ja, dan sta je ineens aan de grond op het vliegveld van Weeze, waar om dat tijdstip geen bus meer rijdt, laat staan een trein, en daar is weinig spiritueels aan. Dus wat doe je op zo’n moment, als wijze, volwassen vrouw? Je belt je vader. En die komt ook meteen met zijn Prius aan om je in een dikke twee uur  naar de echte wereld te vervoeren. Lang leve de vaders!
Onderweg zie ik hem weer, de maan. Hij is nog steeds enorm en vriendelijk oranje. Om ons heen is verder alles pikdonker , dus die maan is echt een baken.
Onmiddellijk krijg ik weer het ‘flying in the hours of darkness’-gevoel en ik leun comfortabel achterover. Wij zoeven inmiddels door een surrealistisch universum van afgesloten wegen en blijven eindeloos rondjes om Utrecht draaien, met als enig gezelschap een paar wegwerkers.

Illusie

Mijn vader is – hoe zal ik het zeggen- niet echt zen als het op wegwerkzaamheden aankomt en al helemaal niet om 2 uur ’s nachts als je maar om Utrecht heen blijft cirkelen. Toch lukt het me, halfslapend, om in de ban van de maan te blijven. Hij is vandaag speciaal voor mij zo groot, ik voel het gewoon.
En zelfs mijn vader ziet het, ondanks zijn agitatie.
‘Dat heet de maanillusie,’  zegt hij ineens.
Wat?
‘Dat die maan zo groot lijkt als hij laag staat. Want dat is hij niet, hij is net zo groot als anders. Dat is gewoon een feit.”
‘Maar die maan is reusachtig.’
‘Ik zeg het toch: dat ljikt alleen maar zo. Wetenschappers hebben nog nooit kunnen aantonen dat het ook daadwerkelijk…”
‘Ik zie het toch?’
‘En dat, lieve schat,  heet dus de maanillusie.’

‘…Toen zaten we te wachten en te wachten, maar de godsdienstleraar kwam niet. Eindelijk kwam er iemand zeggen dat hij een hartaanval had gekregen en de les niet doorging. Wij meteen juichen natuurlijk…’
Dit zegt mijn lieve, zachtaardige dochter en ze is zich van geen kwaad bewust. Herkenbaar? Welkom in de wondere wereld van het kinderbrein!

Geweten

Ik ben gefascineerd door het geweten. Al sinds ik Het heksenhotel schreef, over een meisje dat meegesleept wordt in een heksensekte, vraag ik me af: hoever ga je over je eigen grenzen heen als je graag ergens bij wilt horen? Hoe makkelijk is het om je ogen dicht te doen?
En dit thema kreeg vleugels toen ik Nooit meer lief schreef en me ging verdiepen in kinderen en geweten. Mensen die het weten konden vertelden me dat het geweten van kinderen nog helemaal niet is volgroeid – dat gebeurt pas ergens rond je vijfentwintigste. Dus: kinderen zijn extra kwetsbaar, gaan nog sneller over grenzen heen dan hun ouders, en vallen ook harder.

Perstournee

En nu heb ik weer een boek geschreven dat gewetensvragen oproept. Vossenjacht, het verhaal van een populair groepje op school dat niet zo onschuldig is als het lijkt, is geen prettig verhaaltje voor het slapengaan. Mijn uitgever noemt het ‘heftig, angstaanjagend, schokkend’.  En daarom ga ik komende week speciaal naar Nederland om over dit boek praten, onder meer in de talkshow Oba Live. Grappig en stoer – een heuse perstournee!
Maar stiekem zie ik er ook wel een beetje tegenop, want, dat heb ik bij Nooit meer lief wel gemerkt,  mensen vinden het vaak enorm lastig als kinderboeken uit de comfort zone gehaald worden. Ik bereid me dus voor op pittige vragen en misschien zelfs weer (ik hoop het niet) de reli-discussie.
Overigens heb ik dit soort gesprekken nooit met kinderen zelf. Mijn proeflezers vonden Vossenjacht vooral ‘spannend’  en zelfs ‘leuk’.  Maar goed, die hebben dan ook maar een half geweten…

Bij Oba Live, een talkshow in de Amsterdamse bibliotheek, ben ik  hoofdgast op donderdag 21 april van 19-20 uur. Luister live op Ikon Radio 5 of, leuker, kom langs, de toegang is vrij!

Het stuk dat ik schreef over kinderen, kinderboeken en geweten staat hier:
http://www.annavanpraag.nl/wie-is-anna/vrij-nederland/

Mijn vriendin Mylou wordt geinterviewd door het Haarlems Dagblad omdat ze, heel stoer, genomineerd is voor een belangrijke Haarlemse cultuurprijs. ‘Mijn vader hing altijd rond op de terrasjes van de Grote Markt’  vertelt ze bijvoorbeeld en dat weet ik, want toen waren we ook al vriendinnen. Haarlem was de stad waar alles voor ons voor het eerst gebeurde: vriendschappen, liefdes, liefdesverdriet en de slappe lach. We kochten er onze eerste schoenen met hakken (zij zwart, ik grijs), hadden er onze eerste vakantiebaantjes en ook onze eerste begrafenis. Hoe wonderbaarlijk en comfortabel als je daar, zoals Mylou, nog steeds elke dag rondloopt.
(lees verder)

Een warm gevoel bij haring

‘Nooit meer terug naar dat saaie Haarlem,’  bezwoer ik mezelf toen ik achttien was en via Parijs naar Amsterdam reisde. En die ontworteling is gelukt, Haarlem is voor mij een oude film geworden. Maar wel een dierbare, steeds meer eigenlijk. Want dat is het verraderlijke van je land verlaten: een tamelijk genante Holland-nostalgia. Dat je een warm gevoel krijgt bij het woord ‘haring’  of ‘Hema’. En dat je vrij snel gouden randjes om je jeugd maakt.
Zo denk ik dezer dagen met zo’n kinderlijk blij gevoel aan Pasen. Mijn moeder had een paasdoos met kuikentjes, kandelaars en paasmandjes voor de eitjes, alles geel. Het paasontbijt, wat ik me ook heus wel herinner als iets met te veel afwas, te veel eten en te veel gezelligheid, komt me op dit moment voor als een van de pilaren van mijn gelukkige kindertijd. De boterlammetjes, de matzes voor het joodse gevoel, en vooral hoe we elkaar allemaal begroetten met een kus en de lente-uitroep ‘vrolijk Pasen!‘ – tiny Tim met zijn ‘merry christmas everyone‘  was er niks bij.

Processiegriezel

Hier in de Spaanse campo lijkt Pasen wel een totaal ander feest. Geen paaseitjes, sowieso zijn de haas, de kip en de narcis hier ver te zoeken. Spaans Pasen is, ik schreef het al eerder, processies tot je erbij neervalt en een familiediner op de dag van het Laatste Avondmaal. Ook dit jaar kwam Dunya thuis uit school met een zelfgeknutselde processiegriezel, die met zijn zwarte puntmuts doet denken aan een spook of de ku klux clan.
Voorgaande jaren lukte het me toch om tegen de klippen op een Hollandse paassfeer te creëren, met gesmolten eitjes zoeken in Afrika en broodhaasjes bakken als er een oven was. Maar dit jaar ben ik op eerste paasdag, met een ingewikkelde omweg, van Nederland terug naar Spanje aan het reizen, en daar komt ik pas laat aan. Hoe symbolisch! En ik weet nu al wel zeker dat die chagrijnige, altijd uitgeput ogende Poolse stewards van Ryanair er geen seconde over zullen piekeren om ‘vrolijk Pasen!’  tegen me te roepen.

Stemmen op de genomineerde Mylou kan via www.haarlemsdagblad.nl/olifant

Wat ineens heel mooi tot zijn recht komt, zijn de verhalen van de Afrikareis (knop rechtsonder): heerlijk (in ieder geval voor mezelf) om doorheen te dwalen op een grauwe zondagmiddag.

Daarnaast kunnen jullie een RSS-feed nemen zodat je niet steeds hoeft te kijken of er iets nieuws staat. En, nog belangrijker, jullie kunnen hier reageren, en dat scheelt allerlei omwegen. Ik ben benieuwd!

Beneden bij onze berg staat een klein groen brievenbusje. Altijd spannend of daar iets in zit (meestal niet). Maar vandaag komt de postbode helemaal naar boven met een grote doos. ‘Blijft eigendom van het Centraal Boekhuis’  staat er vermanend op. Het is mijn nieuwe boek, Vossenjacht!

In de hangmat

Dus nu liggen er overal Vossenjachten. Chaia heeft het als eerste uit. Hiervoor heeft ze alleen nog maar een kladversie gelezen. ‘Afgezien van dat er twee keer hoofdstuk 15 staat, is het écht heel goed geworden, mam,’  zegt ze en we zijn allebei opgelucht. Altijd een beetje raar zo’n moeder die boeken voor jouw eigen leeftijd schrijft.
Het is een prachtig zonnig weekend en Ilco (nog niks gelezen!) sleept het boek de hele patio over. Ik vind opengeslagen Vossenjachten naast het zwembad, op de witte bankjes, in de hangmat en zelfs in onze slaapkamer. Stilletjes loop ik achter hem aan met biertjes en kopjes koffie. Elke keer checken: waar is hij nu? O, daar pas. ‘Ik ben nu al om,’  zegt Ilco lief.
Of de kriebels in mijn buik een soort champagnebubbels zijn of meer een zenuwkramp, weet ik niet precies. Want het is een heftig boek en dat gaan we van de daken schreeuwen ook.

Talkshow

Zo ben ik 21 april (noteer die datum!) hoofdgast in een talkshow in de grote bibliotheek van Amsterdam. Presentator Paul Rosenmuller gaat het met mij hebben over de grenzen van kinderliteratuur, wat er wel en niet kan. Heeft natuurlijk ook nog wel een beetje te maken met mijn vorige boek, Nooit meer lief.
Het is nog steeds een beetje gek om ineens een soort autoriteit te zijn op dit gebied, een beetje ongemakkelijk. Praten over boeken is toch iets heel anders dan ze schrijven. Maar het moet, het thema gaat mij aan het hart en bovendien: Vossenjacht vraagt erom.
Ik heb nog een hele week om erover na te denken, om in de luwte en luxe van warm Montefrio mijn nieuwe boek nog lekker een beetje in de kraamkamer te houden. En dan gaan we de wijde wereld in

De burgemeester van Montefrio is een hippe vrouw, bijna meisjesachtig. Bij binnenkomst zoent ze me op de wangen, maar daar kijk ik al niet meer van op. Hier geef je nooit iemand een hand, altijd meteen twee zoenen. Zelfs al is het de burgemeester.
Toch betrap ik me op de lichtelijk seksistische gedachte: ‘Is ze niet te jong, te lief, voor haar vak?’

MasterPeace

Het is Ilco die deze afspraak heeft gemaakt. In wonderbaarlijk goed Spaans (wat doen tolk Frank en ik hier eigenlijk?) zit hij te vertellen over MasterPeace en dat er in juni een miniconferentie is. Pioniers van de vrede uit Nederland, Egypte, Belgie, Engeland zullen elkaar voor het eerst ontmoeten rond onze cortijo.
En de burgemeester vindt het allemaal geweldig. Ja, ze zorgt voor extra slaapplaatsen, ja ze hangt het dorp vol MP-vlaggen, ja ze mogen gratis vergaderen in het oude klooster. En dan gaat de dorpsband ook nog de hele zaterdagavond muziek voor ze maken (‘Bueno!’  roept Ilco bij dit laatste – en je moet hem wel heel goed kennen om hem nu op een leugen te kunnen betrappen).

Eieren keer veertig

In gedachten maak ik mijn eigen lijstjes. Nu al.
Zoveel mensen in ons huis, zoveel bij de buren, zoveel broden voor zoveel ontbijtjes. Een paellapan voor veertig personen. Handdoeken. WC-papier in enorme hoeveelheden. Niet vergeten tijdig brood te bestellen bij de bakker die aan huis komt, en vlees en vis bij de slager en de visboer. En niet teveel varkensvlees! Zelfde voorbehoud bij alcohol (hoeveel moslims komen er eigenlijk? Niet elke Egyptenaar is er een – dit navragen). Extra glazen kopen. Stoeltjes? Hoeveel mensen eten  er van één ijstaart? Vriezer leegruimen. Salades keer veertig, eieren keer veertig, broodbeleg keer veertig, denk groot! En als ik het toch niet kan laten om taarten te gaan bakken dan minimaal vier tegelijk.
Ik weet het, het duurt nog ruim twee maanden, ik lijk wel gek. Maar ja, ik wil nou eenmaal de perfecte gastvrouw zijn. Dat er niemand – en ik zelf al helemaal niet – voor rare verrassingen komt te staan. En zo brengt de wereldvrede hier in huis soms nogal wat onrust met zich mee.
‘Dank je wel,’  hoor ik de burgemeester zeggen. Ik kijk op. haar ogen zijn gericht op Ilco.’ Dat Montefrio een rol mag spelen,’  zegt ze lief, ‘en vooral: dat jullie dit allemaal doen. Voor de vrede.’
Ik kan nog veel leren van onze burgemeester

Ineens lees ik weer overal van die stukjes over de schijnvriendschappen van bijvoorbeeld facebook en hoe verslavend en hoe zonde van je tijd.
Laat ik er dan tegenover zetten: ik ben er dol op. Neem nou dit spectaculaire cadeautje dat ik anders nooit had gekregen …

Softporno

Ik heb virtuele vrienden (vv’s) via facebook en, vooral, via dit weblog. Dat weet ik omdat  ik van jullie ook met enige regelmaat mailtjes krijg (nog heel even en dan wordt het weblog interactief trouwens, dan kan het ook hier). Veel van die vrienden heb ik nooit ontmoet. Soms wel, dan materialiseren ze ineens in mijn wereld, komen bijvoorbeeld zomaar in Montefrio logeren. Maar de meesten zou ik op staat zo voorbij lopen.
Terwijl ik op facebook tegelijkertijd de wonderbaarlijkste dingen met ze meemaak. Neem ‘Lancelot Rondetafel’, geen idee wie het is, maar dankzij hem kan mijn dag zomaar beginnen met deze tekst ‘Ik zie hoe je, loom van de slaap nog, van het bed opstaat en bloot door de kamer loopt. Hoe je op de pot zit, een hand in je haar gehaakt. Ik zie hoe je naakt voor de spiegel staat, een wenkbrauw optrekt, je tong uitsteekt. Ik zie de aandacht die je hebt voor de kleren die je langzaam aantrekt en weer uittrekt. Ik kijk toe hoe je jezelf telkens weer heruitvindt, en het ontroert me mateloos…’  Softporno bij de ochtendkoffie!
Of de fotografe uit Ibiza, ook nooit ontmoet, die verrast met een foto van drie fraai getaoueerde bloemetjes ‘voor elk kind één’. O ja, en voor het geval we het nog niet gezien hadden, die tattoo bevindt zich ‘op mijn vulva’.  Dat staat dan zomaar tussen al die eerste tandjes die andere trotse moeders publiceren (meer dan je zou denken) en naast al die personen (ook meer dan je zou denken) die de week steevast beginnen met een somber ‘weer maandag’  en afsluiten met een variant op ‘thank god it’s friday’. Fascinerend.
Er was er zelfs een keer eentje die zijn eigen zelfmoord aankondigde – gelukkig belde een van zijn vv’s toen razendsnel een echte ambulance. Waar gebeurd – en van minuut tot minuut te volgen op facebook

Uitnodiging

Ik verwacht niet dat mijn vv’s, als het erop aankomt, om mijn ziekbed staan (stel je voor…), maar dat hoeft ook niet. Schrijven is toch al een autistisch beroep en schrijven op een berg in Spanje al helemaal. Mijn vv’s voldoen perfect aan de drang om af en toe weg te kunnen zappen van mijn eigen gedachten.
En nu heb ik dus via een van hen een wel heel spectaculaire uitnodiging gekregen. Of ik nog dit jaar een een aantal workshops wil komen geven in het buitenland. Niet in Frankfurt of Antwerpen ofzo, maar in (of all places)…. Rwanda! En daar moet ik dus, heel ouderwets, met een echt vliegtuig naar toe. Naar Rwanda. Ongelooflijk, maar waar.

Al jaren loop ik rond met een idee voor een tijdschriftreportage. Ik zou een paar nachten willen rondhangen op zo’n enorm 24/7 snelweg-tankstation, liefst een beetje in de buurt van een grens. En de mensen die binnen kwamen zou ik alleen twee dingen vragen: wie ben je en waar ga je naar toe?

Lippenstift

Dat is natuurlijk ook het idee van een tv-programma als Hello Goodbye waarin simpelweg de mensen in de aankomst- en vertrekhal van Schiphol worden gefilmd. Daar heb je natuurlijk ook nog eens heel vaak het huwelijk/begrafenisgevoel: heftige emoties tussen mensen die elkaar verlaten of juist (eindelijk) ontmoeten.
Maar mij gaat het vooral om de gesublimeerde momenten tussen ergens en ergens, waarin zelfs bijna geen dag- en nachtritme meer bestaat, de ultieme staat van betwixt and between, zoals de Engelsen dat zo geweldig zeggen.
En waarom ik daar zo van hou? Escapisme, een fobie voor sleur, geen zin in al die gedoedingen die mijn moeder altijd zo beeldend ‘de vuile vaat van het leven’ noemde? Wie zal het zeggen.
Feit is dat je mij niet blijer kan maken dan met vertraging in het Gare du Nord, of in het grootste en verwarrendste vliegveld dat ik ken: London Heathrow, of zelfs in het totaal sfeerloze busstation van Granada waar Afrikanen nephorloges verkopen en al het eten even vet en oud is en de koffie bitter.  Om daar dan in mijn eentje te zijn, met alleen maar een koffertje bij me met een boek, wat kleren, een pinpas en een paspoort (en een goede lippenstift natuurlijk, ik ben geen zwerver), een beetje eenzaam, een beetje melancholiek… ja, dan ben ik behoorlijk gelukkig.